20 nov 2008

Juan Ignacio González Del Castillo

Juan Ignacio González Del Castillo (1763-1800)

Ehte perzonahe nazío en Cai en 1763 è conziderao hunto ar madrilenyo Ramón de la Cruz er mà prinzipà zainetero der ziglo XVIII. En zu corta bia (murió a lô treinta y ziete anyô) ehcribió, hueraparte d’argunâ comediâ i una zarzuela, cuarenta i cuatro zainetê qe no ze publicaron ahta argunô anyô endihpuê e zu muerte, pero qe ze reprezenton en er Teatro Principà e Cai a onde hué apuntaò. Anqe no ze pué conziderà dihzípulo der Ramón de la Cruz, zi qe bemô zu influenzia en argunâ e zuh obrâ. En argunô zainetê ambientaô en zu Cai natà recohe l’abla populà zarpicá d’andaluzihmô con argunô toqê e caló.Tamién ze le pué conziderà como un adelantao der cohtumbrihmo romántico anqe con una poqiya razión e crítica zoziá.Tamíen ze pué izí q’è un precurzò de la yamá “zarzuelita andaluza” tan ehtendía en er ziglo XIX, ya qe en zuh obrâ ze cantan copliyâ como tiranâ, tonà, tonaíyâ, zeguiiyâ y romanzê e ciego. Ê de zuponè qe la mayoría e zû perzonhê ze ehprezan en andalú anqe zolo en er zainete El gitano Canuto o El día de toros en Sevilla : sainete nuevo para trece personas. Utiliza argo de grafía andaluza en er leguahe der Canuto, zobre tó, i un poqiyo en otrô perzonahê como zu ermana Carmen i zu compae Norberto.
Lâ zoluzionê ortográficâ mà heneralê q’emplea zon: la pérdida e “d” iterbocálica como en toas, toitas, boegón, naa, toavía, pueo, pegao, múo…, incluzo en er pronombre “de”; argunâ becê ahpira la “h” múa como en jace, jambre, junde, giée (hiere) i en otrâ ocazionê ai pérdida de “r” como en giée (hiere), pa (para) quié (quiere)

No hay comentarios: